عبدالمجید دوستی
زندگی در گرو برقراری روابط حسنهٔ با دیگران معنا پیدا می‌کند و هر لحظه‌اش در خزینهٔ ذهن برای همیشه جاخوش می‌کند. هرچقدر دامنهٔ این ارتباطات گسترده‌تر و فراگیرتر باشد، طول و عرض عمر زندگی بیشتر می‌شود. در نصوص دینی و متون اسلامی یکی از اسبابی که باعث ازدیاد طول عمر آدمی می‌شود، صله‌رحمی معرفی شده است. گسترهٔ صله‌رحمی بسی وسیع‌تر از رفت‌وآمدداشتن تنها با خانواده و فامیل است. انسان در زندگی خودش با اقشار و افراد گوناگون و از هر طبقه روابط دوستانه، کاری و خویشاوندی دارد که هـر کـدام به نحوی متقاضی صله‌رحمی و برقراری روابط است. در عصر کنونی که دامنهٔ این روابط از دریچهٔ رسانه فراگیرتر و سهل‌تر شده است، راحت‌تر می‌شود از احوال همدیگر خبردار و جویا شد. اما داستان رسانه در همین‌جا و به همین مقدار به پایان نمی‌رسد، بلکه سر دراز دارد و رشته‌اش طولانی‌تر است. امروزه رسانه نقش پل ارتباطی در میان جهان و جهانیان را بازی می‌کند. احوال و اوضاع خوب و بد و هنجارها و ناهنجاری‌های پیش‌آمده را در آینهٔ جهانی انعکاس می‌دهد. به‌همین‌خاطر، حوزهٔ برقراری ارتباطات در محدوده‌های فردی، اجتمـاعی، ملـی و فراملـی بسی وسیع‌تر شده اسـت. همین امـــر باعث می‌شود که انسان در یکجا باشد اما با همه‌جا ارتباط داشته باشد. در خانه بنشیند اما سر، عقل و هوشش در عالم دیگر و دور از اینجاها پر بکشد و مشغول بررسی، تحلیل و تفحص باشد. در عالم واقعی خودش تنها و به‌ظاهر در جمع خانواده و دوستان سرگرم زندگی معمولی باشد، اما با نوشتن مطلبی و گفتن سخنی در رسانه تکانه‌ای در بدنهٔ جامعه بیندازد. نقش تأثیرگذار هر فرد بستگی به مقیاس بُرد کلام و نوشته‌اش دارد. هرچقدر شمار مخاطبان بیشتر و فزون‌تر باشد، حامی و حامل پیام و محتــوای ارائه‌شـده‌اش متعـددتر می‌شود. امروزه رسانه همین وظیفه را به عهده دارد و راه رسیدن و رساندن خود و محتوای خویش را کوتاه‌تر، کم‌هزینه‌تر و بی‌دغدغه‌تر کرده است.
همچنین رسانه باعث شده است که مردم جرئت بیشتری پیدا کنند و از ارائهٔ آنچه در دل دارند و بر مغز و اندیشه‌شان می‌گذرد، نهراسند و در داخل‌شان تا ابد نگه ندارند. با استفاده از پلتفرم‌های رسانه می‌شود به‌تنهایی اندیشه‌ها و عصارهٔ تفکرات را به اشتراک گذاشت و دنبال فرصتی برای خودشناسی و خودمعرفی از کانال دیگران نبود. چه استعدادهایی که توسط همین رسانه به دنیا معرفی شده‌اند؛ کسانی که امکان داشت در نبود یا محدودیت رسانه در بوتهٔ فراموشی قرار بگیرند و توانایی‌های‌شان ذوب شود و ازبین برود یا عدم اعتمادبه‌نفس آنان را به پا پیش گذاشتن اجازه ندهد.
در حوزهٔ کاری رسانه ما با مخاطب سروکار داریم. مخاطب کسی است که هر لحظه می‌تواند ما را رصد کند و در حالت آنلاین و آفلاین پیگیر نشرهای ما باشد. درحالی‌که در بیرون از حوزهٔ رسانه تنها با مراجع روبه‌رو هستیم. اگر مراجع نزد ما آمد و حضور داشت، می‌شود افاده و استفاده کرد.
دامنهٔ مخاطبان بی‌شمارتر و انبوه‌تر از مراجعان و اوقات حضورشان نامحدود است. نه زمان مشخص نه مکان معین وجود دارد.
با اهمیت و خاصیتی که رسانه دارد، باید نحوهٔ فعالیت برمبنای اصولی پیش برود که سودمند و نتیجه‌بخش باشد؛ به‌همین‌منظور، مواردی جهت بهبود نشرات در قالب پلتفرم مختلف رسانه پیشنهاد می‌شود:
1. افاده؛ فراموش نکنیم که رسانه جایگاه آموزشگاه‌های سیّار با داوطلبان نامحدود است که در پی دانش‌افزایی و کسب اطلاعات دقیق و درست همراه با تحلیل بی‌طرفانه است؛ پس هر مطلبی که در هر چارتی بارگزاری می‌شود، باید روی ستون‌های دقت، صداقت و بی‌طرفی بنا شده باشد.
2. نوگرایی؛ همان‌طور که خود رسانه پدیدهٔ عصر حاضر و جزو اکتشافات مدرن است و فاصله‌ها را از میان برداشته و خواسته‌ها را راحةالحلقوم‌تر نموده است، به همان میزان، شیوهٔ فعالیت و پیشبرد کارها در آن باید نوگرایانه، جدید و پیشرفته باشد و همواره روی جستن و یافتن راه‌های جذاب‌تر و گیراتر تلاش و تمرکز صورت بگیرد.
3. دانش‌افزایی و مهارت‌آموزی؛ رسانه سیستمی پیچیده و تودرتو است و مثل هزارتو مسیرهای طولانی و پیچاپیچ دارد. آموزش مداوم و ازدیاد مهارت برای عملکرد بهتر لازمهٔ موفقیت و کسب کامیابی در این عرصهٔ عریض است. همچنین پخش و نشر محتوای آموزشی و مهارت‌آموزی جالب نظریه‌های مثبت و باعث افزایش دنبال‌کنندگان واقعی می‌شود.
4. صداقت و راستی؛ صداقت و راستی مشخصهٔ انسان‌های مورداعتماد است که در هر کجا و هر موقعیت می‌شود روی آنها حساب باز و بر شانه‌های‌شان تکیه کرد. صداقت امری است که شنونده و بیننده بعد از ارزیابی گفته‌های طرف مقابل تشخیصش می‌دهد و خشت دیوار اعتمادش را روی تهداب او می‌چیند. در دنیای رسانه راستی همـان کاربرد را در بستر کلان‌تر و با مخاطبان بیشتر دارد و بازخوردها در مقابل گفته‌ها سریع‌تر و بی‌معطلی به چشم می‌آید و در کامنت‌ها می‌نشیند. ازهمین‌رو، نباید رسانه‌ای ساخت یا در رسانه‌ای فعالیت کرد که زیربنای اصلی آن روی ریگ دروغ، کذب، دغل، فریب ساخته شده باشد؛ زیرا در کمترین فرصت ماسک از روی چهرهٔ زشت و کریه‌اش برداشته می‌شود.
5. نمایندگی از یک فکر و اندیشهٔ ثابت؛ طبعاً هر رسانه‌ای روی خط واحدِ اندیشه و تفکری راه می‌رود و از مقاصد و آرمان‌های آن پیروی و دنباله‌روی می‌نماید. هرچه پخش و نشر می‌شود، در راستای تقویت و ترویج همان مبنای فکری خواهد بود. در رسانه مهم است که آن فکر از کجا نشئت می‌گیرد و سرمنشأ اصلی‌اش کجاست؟ ازهمین‌رو، انتساب به یک کانون فکری معتمد و مطمئن لازمهٔ پیشبرد و تداوم امور رسانه‌ای است.
6. دعوت به خیر و خوبی؛ بستر رسانه کانون تبلیغات و جمع‌کردن هواداران مختلف با ملیت‌های گوناگون است؛ این دنبال‌کنندگان زمانی وقت و سرمایهٔ خودشان روی کاری و دعوتی سرمایه‌گزاری می‌کنند که ارزش آن را داشته باشد.
7. پـاسـداشت ارزش‌هـای اسلامی؛ هر فرد مسلمان نمایندهٔ اسلام و مسلمانان در هر کجاست. هر مسلمانی که به رسانه دسترسی دارد، باید از ارزش‌های اسلامی دفاع و صیانت کند و برای ترویج آنها از هر گونهٔ امکانات، وسایل و ابزار کار بگیرد و برنامه‌های متنوع و جذاب تهیه و ترتیب بدهد.
8. ترویج اخـلاق اسلامی؛ مشخصهٔ مسلمانان اخلاق‌مداری و خیرخواهی برای همگان بدون درنظرداشت رنگ، پوست، نژاد و ملیت است. اینکه هر وقت و هر کجا باشد، به اخلاق اسلامی پایبند است و بنابر علل و پیش‌آمدهای غیرمترقبه و زیر فشارهای فردی یا ملی از مدار آن خارج نمی‌شود. مسلمانان در کنار نمایش اخلاق اسلامی در زندگی روزمره و به صورت عملی، در قالب رسانه هم باید به ترویج آن بپردازند و محاسن و خوبی‌های آن را برای مخاطبان از هر ملیتی بنمایانند.
9. بیان مفاسد اخلاقی؛ همچنین مسلمانان برای دوری‌جستن و ادای مسئولیت همگانی باید پردهٔ از روی مفاسد اخلاقی بردارند و معایب و عواقب عاجل و آجل آن را برای دیگران نشان بدهند تا از همین رهگذر شاید کسی دلش نرم شود و از انجام امری خلاف اخلاق اسلامی دست بردارد و هدایت گردد.
10. دعوت فراگیرتر و مؤثرتر؛ تمام این موارد را با این هدف و نیت بـرشمردیم که از طـریق رســـانه می‌شود آرمان‌ها و اندیشه‌های خویشتن را به افراد بیشتر در جاهـای گسـترده‌تر رساند و بـا جــذاب‌سـازی و تنـوع‌آوری تاثیرگذارتر واقع شد.