احسان‌الله "مبارز"
در کنار سایر نعمت‌های الهی، آب هم یکی از مهم‌ترین عنصر زندگی نسل بشر به‌شمار می‌رود.
آب، ضامن حیات بشر و کره زمین است؛ آن‌گونه که در صورت عدم موجودیت آن انسان حد اقل ۳روز و حد اکثر ۵روز زنده می‌ماند. همچنان؛ در صورت نبود آن گل، گیاه، درختان و ساحات سبز می‌خشکند و در نتیجه از بین می‌روند.
۷۱ فیصد کره‌‌یی زمین را آب تشکیل می‌دهد که شامل اقیانوس‌ها، دریاها، دریاچه‌ها، رودخانه‌ها، بحرها و یخ‌های قطبی می‌شود، اما با وجود آن‌هم یکی از تهدیدات بزرگ علیه بشریت کمبود آب تلقی می‌شود.
نقش آب در طبیعت بسیار اساسی و ارزنده است؛ طبیعت می‌تواند در نبود حیوانات و بخش بزرگ زنده‌جان‌ها نفس بُکَشد و دل‌انگیز باشد؛ اما در صورت نبود آب، نابود می‌گردد.
آب، اساس حیات هر موجود زنده‌ای است، ولی در دنیای امروزی "منابع آب" با مشکلات بی‌سابقه‌ای روبه‌رو شده‌اند. تغییرات اقلیمی و مصرف بی‌رویه‌یی آب، تأثیرات عمیقی بر زندگی روزمره‌ی ما دارند. از مشکلات کشاورزی و دام‌داری گرفته تا تأمین آب آشامیدنی سالم، از انرژی تولید گرفته تا بهداشت و سلامت جامعه، همه‌گی با این کم‌آبی در ارتباط هستند.
عوامل کمبود آب را به‌ترتیب می‌توان نام برد:
الف. کاهش نفوذ آب در خاک: به‌دلیل از بین رفتن پوشش گیاهی و کاهش تغذیه آب‌های زیرزمینی کمبود آب احساس می‌شود؛
ب. کشاورزی ناکارآمد: ۷۰فیصد مصرف جهانی آب در کشاورزی است که روش‌های آبیاری سنتی مانند "غرق‌آبی" (مصرف بیش از حد آب در جنگلات، سبزیجات و در مجموع ساحات سبز) که ۴۰ تا ۶۰ درصد آب را هَدر می‌دهد؛
ج. آلودگی منابع آبی: فاضلاب صنعتی، کودهای شیمیای، پلاستیک‌ها و پس‌آب‌ها، غیر قابل استفاده شدن آب‌های سطحی و زیرزمینی؛ در کُل مواردی هستند که بر اساس غفلت انسان‌ها این نوعِ آب‌ها قابل استفاده نخواهد ماند؛
تخریب محیط زیست و یا ساحات سبز: نابودی جنگلات، عدم آبیاری درست درختان، نهالان و همچنان نبود غرس نهال و درختان را می‌توان نام برد.
تمام این موارد در هدر رفتن آب‌ها نقش برجسته دارند و بنابراین باید در مصرف آن دقت و توجه جدی صورت گیرد تا حیات بشر با کم‌آبی و بی‌آبی تهدید نگردد.
برای جلوگیری از مصرف بی‌رویه آب و مدیریت پایدار این منبع حیاتی، راهکارهای عملی زیر توصیه می‌شود:
الف. در خانه و زندگی روزمره:
چک کردن شیرها، لوله‌ها و سرویس‌های بهداشتی (یک نشتی کوچک می‌تواند ماهانه صدها لیتر آب را هدر دهد)؛
ب. نصب ابزار‌های کم‌مصرف در حمام و سایر نقاط حویلی و خانه: کاهش زمان حمام و استفاده از وسایلی هوشمندی که در مدت زمان حمام آب کمتر به‌مصرف می‌رسد؛
ج. بستن شیر آب: هنگام مسواک زدن، اصلاح یا شستن ظروف، شیر آب را ببندید.
د. استفاده مجدد آب: آبی که در شستن میوه و سبزیجات استفاده شده است؛ برای آبیاری گیاهان، قابل استفاده می‌باشد.
ذ. آبیاری در زمان مناسب: صبح زود یا عصر آبیاری درختان، سبزیجات و هر آن گیاهی دیگر؛ آب کمتر به مصرف می‌رسد؛
ر. آبیاری قطره‌ای: جایگزین روش‌های سنتی (تا ۵۰٪ صرفه‌جویی) در بقا و مدیریت آب نقش دارد؛
ز. آگاهی‌رسانی: آموزش کودکان و خانواده در باره ارزش آب. در صورتی‌که تمام اقشار جامعه درک نموده و بفهمند که کمبود آب، شاه‌رگ حیات نسل بشر است، روی‌هم‌رفته آب کمتر به مصرف می‌رسد؛
س. آبیاری فقط هنگام نیاز گیاه‌هان، درختان و زمینهای زراعتی: اکثر اوقات، آبیاری بیش از حد درختان و زمینهای زراعتی به‌سیلاب‌های فاجعه‌بار هم از نظر انسانی و هم از نظر مالی منتهی می‌شود. بنابراین در حد نیاز مصرف آب، مطلوب و مفید خواهد بود؛
ش. جلوگیری از هدر رفتن آب باران: کاهش تبخیر و جذب آب باران، خود یکی از راه‌های افزایش و حفظ منابع آبی می‌باشد.
سخن پایانی: یک خانواده‌ای ۴نفره می‌تواند با استفاده از شیرهای معمولی و کم‌مصرف، سالانه تا ۳۰ فیصد از مصرف بی‌رویه‌ی آب جلوگیری نماید. با اجرای این راهکارها، هم در هزینه‌ها صرفه‌جویی می‌شود و هم به‌حفظ منابع آب برای نسل‌های آینده کمک می‌کنید. بحران آب یک چالش جهانی است و هر اقدام کوچک تأثیر جمعی بزرگی دارد؛ لذا، با مدیریت و مصرف درست آب می‌توانیم این تهدید جهانی را برطرف نماییم.