گردآورنده: احسان‌الله "مبارز"
یکی از مهم‌ترین عوامل رفاه اجتماعی، خودکفایی یک کشور است؛ اما مشخصاً خودکفایی در زمینه زراعت یکی از پایه‌های اساسی مملکت خودکفا می‌باشد. به‌همین دلیل، در "طرح استفاده از محصولات و تولیدات داخلی" اداره امور امارت اسلامی افغانستان، شهروندان و ساکنان این کشور را در ترویج استفاده از این محصولات ملزم نموده است که قرار ذیل اند: جلغوزه، پسته، بادام، چهار مغز، کشمش، انجیر خشک، نخود، سنجد، عناب و شکرپاره از جمله مشهورترین میوه‌جات خشک افغانستان به‌حساب می‌روند. حدود ۱۷نوع انگور تا کنون در افغانستان شناسایی شده است که از این انگورها انواع مختلف کشمش تولید می‌شود و یکی از اقلام مهمی صادراتی افغانستان به‌حساب می‌آیند. در افغانستان ۱۹نوع آلو، انواع زردآلو و در حدود ۱۶نوع بادام الی اکنون شناسایی شده است. همچنان انواع سیب، خربوزه، تربوز، انار، آلبالو، گیلاس، و خانواده سیروس از قبیل (مالته، کینو، سنتره، چکوتره، لیمو و نارنج) و غیره از محصولات مهم کشور شمرده می‌شود. گندم، جو، جواری، لوبیا و برنج از جمله‌ی محصولات زراعتی اند که در کشور، زیاد مورد استفاده قرار می‌گیرند و اضافه بر آن از زعفران، هینگ و زیتون هم می‌توان نام برد. روی‌هم‌رفته افغانستان توانسته است در بخش صنعت تولیدی در ۴۸ سکتور بهخودکفایی برسد و حتی به‌بعضی از کشورهای آسیای مرکزی صادرات داشته باشد. تولیدات جوس وطنی، شیر، کاغذ، آهن‌آلات، نوشابه‌باب و غیره از موارد هستند که کشور به‌سوی خود کفایی رسیده است (طرح استفاده از محصولات و تولیدات داخلی، ۱۴۴۶، ص۳)
افغانستان، کشوری است که به‌لحاظ داشتن موقعیت جغرافیایی زراعتی در سطح کشورهای منطقه قد عَلَم نموده و در سال‌های اخیر مخصوصاً زمان حاکمیت ا.ا.ا، به‌تولیدات و کشت داخلی بیشتر توجه صورت گرفته است.
ریاست محترم اداره امور ا.ا.ا، طرح استفاده از محصولات و تولیدات داخلی را بر مبنای فرمان شماره ۳ مؤرخ: ۱۴۴۵/۲/۱۸ ه.ق، مطابق به ۱۴۰۲/۲/۱۲ ه.ش امیرالمؤمنین حفظه‌الله، به‌منظور ایجاد تعامل بهتر، حمایت از تاجران و سکتور خصوصی ترتیب نموده است که برای تولید کنندگان، مصرف کنندگان و حمایت کنندگان در خصوص حمایت و ترویج تولیدات داخلی، موارد ذیل را الزامی تلقی نموده است:
اول. نخستین جوانب ذی‌دخل در تولید و حمایت از تولیدات داخلی، خود تولید کنندگان می‌باشند که باید موارد ذیل را در نظر داشته باشند:
الف. تمرکز روی تولید آن‌عده محصولاتی که نیاز جدی به‌آن‌ها در داخل وجود داشته باشد؛ نه اشیای تجملی و غیرضروری؛
ب. تمرکز بیشتر روی تولید آن‌عده محصولاتی که مواد خام آن از داخل کشور به‌دست آید؛
ج. ساخت کارخانه‌جات معیاری و مستحکم؛
د. عرضه محصولات با نرخ مناسب برای استفاده کنندگان داخلی و جلوگیری از به‌دست آوردن مفاد بیشتر و غیر عادلانه؛ (بیشتر جنبه اخلاقی دارد)
ذ. ایجاد شرکت‌های سهامی که مردم بتوانند در آن سهم خریداری نموده و به‌نحوی در تولید، مفاد و ضرر شریک باشند.
دوم: مصرف کنندگان (مردم یک ساحه): دومین جوانب ذی‌دخل در تولید و حمایت از تولیدات داخلی مردم و شهروندان می‌باشند که ملزم به‌رعایت موارد ذیل اند:
الف. ترجیح دادن استفاده از محصولات و تولیدات داخلی نسبت به‌محصولات خارجی، به‌منظور حمایت از تولیدکنندگان و بلند رفتن سطح تولید و اقتصاد تولیدی؛
ب. کار و فعالیت در شرکت‌های تولیدی داخلی به‌منظور بلند بردن سطح تولید.
سوم: حمایت‌کنندگان (دولتی و عیر دولتی): نهادهای دولتی و غیردولتی منحیث تسهیل کننده زمینه‌ها و همچنان حمایت کننده مهم برای فعالیت تولید کنندگان محصولات داخلی از اهمیت خاص برخوردار بوده و لازم است روی موارد ذیل بیشتر تمرکز داشته باشند:
الف. وضع قوانین و دساتیر؛
ب. جلوگیری از واردات بی‌رویه (واردات محصولاتی که شرکت‌های داخلی توانایی تولید آن‌ها را دارند)؛
ج. زمینه‌سازی برای فروش محصولات تولیدکنندگان داخلی (اعم از تبلیغات، زمینه‌سازی و حمایت از ایجاد نمایشگاه تولیدات، مصرف تولیدات توسط ادارات و تشویق مردم برای استفاده از تولیدات داخلی)؛
د. کنترول کیفیت (هم از نگاه صحی، هم از نگاه ارزش تولیدی و مرغوبیت تولیدات) (طـرح نـام‌بـرده، ۱۴۴۶ص۴و۵)
سخن پایانی: مطابق این طرح و بر مبنای فرمان متذکره؛ شاروالی کابل از زمان فتح بدین‌سو، افزون بر تطبیق پلان‌های شهری همواره تلاش نموده است تا پاسدار قیمت‌های عادلانه بوده و جهت تطبیق این فرمان هوتل‌داران و عرضه کنندگان تولیدات داخلی را تشویق و ترغیب نموده است تا فرهنگ استفاده از محصولات داخلی در میان شهروندان نهادینه گردد. روی‌هم‌رفته در زمینه ترویج محصولات داخلی، لازم است عموم شهروندان در کنار نهادهای مسئول ا.ا.ا، سهم برجسته داشته باشند تا کشور در این خصوص بهخودکفایی غذایی رسیده و در جهت تهیه نیازهای اولیه، محتاج کشورهای بیرونی نباشیم.