احسان‌الله "مبارز"
دین مبین اسلام به‌عنوان کامل‌ترین دین الهی همیشه بر امورات اخلاقی تاکید ورزیده است. چنان‌چه حضرت محمد مصطفی صلی‌الله و علیه و سلم، می‌فرمایند: «به‌راستی من مبعوث شده‌ام تا مکارم اخلاق را تکمیل کنم» (صحیح بخاری، ج۷۰ ص۳۷۲)
بنابراین «اخلاق مجموع رذایل و فضایل (رفتارها، کردار و اعمالی) است که از انسان به‌صورت خواسته ویا ناخواسته سر می‌زند.» (دیپارتمنت ثقافت اسلامی، نظام اخلاقی اسلام، ۱۳۹۶، ص۱۳)
روی همین دلیل از آن‌جایی‌که یکی از دلایل بعثت پیامبر گرامی حضرت محمد مصطفی صلی‌الله و علیه و سلم تکمیل مکارم اخلاقی است ما هم به‌عنوان امت او باید رفتار و کردارمان بر وفق ارشادات آن حضرت صلی‌الله و علیه و سلم باشد. رعایت نظافت در زندگی اجتماعی (محیط زیست) نه‌تنها یک وظیفه‌ی انسانی و اخلاقی است، بلکه در شریعت اسلامی نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. اسلام دینی است که بر پاکیزگی، تأکید می‌کند و این تاکید نشان می‌دهد که پاکی نه فقط در امور فردی مانند لباس پاک، جان و جامه‌ی پاک را شامل می‌شود؛ بلکه در ابعاد اجتماعی نیز اهمیت برجسته دارد. نظافت شهروندی به‌معنای رعایت پاکیزگی در اماکن عمومی، وسایل نقلیه و جلوگیری از آلودگی محیط زندگی جمعی، یکی از مصادیق مهم این آموزه‌هاست. جامعه‌ای که در آن هر شهروند خود را مسئول پاکی محیط بداند، نه‌تنها از نظر ظاهری خوشآیند است، بلکه از نظر اخلاقی نیز در مسیر کمال دینی و انسانی گام برمی‌دارد. مسئله‌ی بسیار مهم و اساسی که شهرنشینان و مردم در زندگیی اجتماعی باید مد نظر بگیرند عدم آزار و اذیت هم‌نوعان و هم‌شهریان خویش می‌باشد که این رفتارهای نامطلوب و نا خوشآیند؛ گه‌گاهی از طریق رها نمودن آب‌های فاضلاب و آب‌های حمام خانه‌ها در کوچه‌های شهر و سرک‌های عامه مُتَبَلوُر می‌شوند. رها نمودن این نوع آب‌ها، علی‌‌الرغم آن‌که باعث آزار و اذیت عابرین پیاده‌رو می‌گردد؛ بلکه باعث و بانی تعفن و بدبویی کوچه‌ها، نواحی و در کل، شهر خواهد شد که هوای گوارای طبیعت را اکثراً تغییر می‌دهند. رها نمودن آب‌های فاضلاب و آب‌های حمام‌ها نوع مسلمان‌آزاری است که از منظر شریعت اسلام، بسا کار ناپسندیده و خلاف ارز‌شه‌های دینی ماست. چنان‌چه پیامبر گرامی حضرت محمد مصطفی صلی‌الله و علیه و سلم می‌فرمایند:«مسلمان کامل نیست آن کسی که دیگران از دست و زبانش در امان نباشند». (صحیح بخاری، شماره۱۰ و صحیح مسلیم شماره ۶۴) بناءً یک بخش این حدیث متوجه کسانی است که با اعمال‌شان دیگران را آزار می‌دهند. بدین معنی که هرنوع عملی که از یک مسلمان سر می‌زند و باعث رنج و آزار بی‌مورد مسلمانان دیگر، می‌گردد؛ از نظر ارزش‌های اسلامی درست نیست. رعایت فرهنگ شهری، ابتدایی‌ترین اصول زندگی بشر است که هر انسان به‌صورت طبیعی نظافت و پاکی را دوست دارد تا از امراض خطرناک و ویروس‌های واگیر، مصئون بماند. بدین ملحوظ شریعت اسلام هم در حمایت از این ارزش‌ها و گذاره‌ها، انسان‌ها را به‌منطور کسب سعادت دنیوی و اخروی همیشه تشویق و ترغیب نموده است. بنابراین در طول تاریخ اسلام متولیان دین اسلام، تلاش نمودند تا هم رفاه اجتماعی و هم سعادت اخروی میسر گردد.
سخن اخیر: روی‌هم‌رفته با فتح کشور، شاروالی کابل در چارسال اخیر افزون بر تطبیق هر نوع پلان شهری؛ مردم و شهروندان را به‌رعایت فرهنگ شهری، رعایت نظافت و مزایای آن، آگاهی‌دهی جهت نگهبانی ساحات سبز، حفاظت از پارک‌ها و تقویت پاک نگهداری محیط زیست تشویق می‌نمـاید. توجـه به‌سـاخت‌وساز‌های شهری و داشتن یک شهر دگرگون جهت حصول رفاه اجتماعی در گذشته‌ها رویای بود که محقق نشد؛ اما حال که شاروالی کابل جهت تطبیق پلان‌های شهری و پاک نگهداری محیط و ماحول، تلاش می‌کند؛ مسئولیت شهرنشینان و شهروندان این است که در رفع مسئولیت‌های اسلامی و انسانی خویش، غفلت نورزند و هم‌گام با نهاد مذکور در دگرگونیی شهر، کوچه‌ها و پس کوچه‌ها تلاش نمايند.