یک روز در موزیم ملی افغانستان

ساعت ده صبح به دروازه ی ورودی موزیم ملی افغانستان می رسم. کسی نیست، خلوت است. تنها یک پولیس با تفنگش در آستانه ی در، روی یک چوکی نشسته است. بعد از تلاشی کردن به سوی محل تکت فروشی می روم. پشت ویترین داخل گیشه یک خانمی نشسته است. سلام می دهم و می گویم که یک تکت برای بازدید از موزیم می خواستم خانم تکت فروشی گفت: یک نفر هستی، بیست افغانی. اگر عکس می گیری، چهل افغانی. البته بدون فلش.
این خانم، فوزیه همراز صافی نام دارد. خوش برخورد و مهربان است. 23 سال است که در بخش های مختلف موزیم ملی افغانستان کار کرده است. اما 12 سال است که تکت می فروشد. از او می پرسم که موزیم ملی افغانستان چه تعداد در روز بازدید کننده دارد؟ خانم همراز می گوید: متفاوت است. بعضی روز ها تعداد بازدیدکننده ها زیاد اند و بعضی روز ها کم. اما به طور اوسط 30 تا 40نفر می رسد.
قیمت تکت ورودی به موزیم ملی برای شهروندان داخلی 20 افغانی و برای شهروندان خارجی 200 افغانی می باشد. روز های جمعه برای عموم چه داخلی و چه خارجی ورود به موزیم رایگان می باشد. وقت بازدید از موزیم 8 صبح آغاز تا 3:30 عصر ادامه دارد و روز های پنجشنبه موزیم رخصت می باشد. بیشترین بازدید کننده ها را موزیم دارد.
شاگردان مکتب، دانش جویان دانشگاه و خارجیان تشکیل می دهد. یکی از مسوولین موزیم می گوید که شاگردانی که از مکتب فرار می کنند به موزیم می آیند و ما هم بدون تکت به آن ها اجازه باز دید از موزیم را نمی دهیم.
از محل تکت فروشی تا ساختمان اصلی موزیم کمی فاصله است. باید محوطه موزیم را طی کنیم تا به ساختمان موزیم برسیم. صحن موزیم سنگ فرش، گل کاری و درخت کاری شده و یک منظره ی زیبا را خلق کرده است. نسیم دل انگیز در محوطه موزیم می پیچد.
موزیم ملی افغانستان در جنوب غربی کابل در منطقه ی دارلامان رو به روی قصر دارلامان موقعیت دارد. موزیم ملی افغانستان برای نخستین بار در سال 1918 میلادی در منطقه باغ بالای کابل تاسیس شد که آن وقت به نام « عجایب خانه » مشهور بود. در آن زمان آثار تاریخی مثل قرآن های خطی، صنایع دستی و برخی کتاب های کمیاب در آن نگهداری می شد. در سال 1924 موزیم ملی افغانستان از باغ بالا به ارگ انتقال یافت و به شکل رسمی توسط امان الله خان افتتاح گردید. در آن زمان نادرشاه در سال 1931 به مکان کنونی اش در ساختمان دو طبقه در منطقه دارالامان انتقال و به نام« موزیم کابل» مسمی گردید. در زمان جنگ های داخلی و و رژیم طالبان، این موزیم به شددت آسیب دید و بسیاری آثار آن نابود شده و به غارت رفت. اما بعد از سال 2001 این موزیم از سوی مجامع جهانی و دولت افغانستان دو باره باز سازی شد.
در بخش معلومات خانمی هم نام خانم تکت فروش « فوزیه » نشسته است. از او معلومات می خواهم، او می گوید که این موزیم دارای دو طبقه می باشد. فعلآ هم چندید نمایشگاه جریان دارد: نمایشگاه انتو گرافی، هزار یک شهر، مس عینک، غزنی، نورستان، و نمایشگاه میراث های بودایی در افغانستان.
من تصمیم می گیرم نخست از نمایشگاه انتو گرافی دیدن کنم. داخل نمایشگاه می شوم. خلوت است مثل در ورودی موزیم ملی افغانستان، نتها محمد و خانمش نرگس در نمایشگاه است. آن طرف تر روی چوکی مسوول نمایشگاه نشسته است. محمد و نرگس بار اول شان است که از موزیم دیدن می کنند. چون آن ها یک و نیم سال است که از مهاجرت برگشته اند.
آن ها می گویند که امروز آمده ایم تا از موزیم مان دیدن کنیم. با دقت آثار نمایشگاه را مشاهده می کنند. گاه گاهی با هم صحبت می کنند و در باره اثری حرف می زنند. آنها خوشحال اند که به موزیم آمده اند.
فضل الرحمن 32 ساله از رشته ی باستان شناسی از پوهنتون کابل فارغ گردیده. او مسوول نمایشگاه انتوگرافی می باشد. او می گوید که از تمام ملیت ها آثار شان در این نمایشگاه موجود است. حتی از قوم هنود.
من آثار از اقوام گوناگون افغانستان را نگاه می کنم. داخل ویترین های نمایشی کنار هم مرتب گذاشته شده و یک فضای غیر قابل وصف را به وجود آورده است. هر چند که بیرون از موزیم اقوام افغانستان همدیگر را دوست ندارند، اما در این موزیم آثار شان کنار هم چیده شده اند.
فرهنگ بازدید از موزم در میان شهروندان افغانستان هنوز آن طوری که باید به وجود نیامده است. هر چند مسوولین موزیم می گوید که در سال های اخیر فرهنگ بازدید از موزیم در میان شهروندان افغان رشد کرده است.
من کسانی را می شناسم که هر روز از نزدیک موزیم می گذرند، اما از موزیم دیدن نمی کنند. شاید علت های گوناگونی در کار باشد که کسی از موزیم و آثار تاریخی کشور بازدید نمی کند. مثل ناامنی، فقر و یا هم نداشتن یک برنامه ی خوب و تبلیغات از سوی وزارت اطلاعات و فرهنگ برای جذب باز دید کننده ها از آثار تاریخی کشور.
به هر صورت، موزیم ملی افغانستان همین نزدیکی هاست؛ در شهر ما در منطقه دارالامان مثل خارجی ها که روز های جمعه آن جا می روند شما هم یک روز آن جا بروید. عکس بگیرید و برای زندگی تان«خاطره » خلق کنید.

  .