آله‌های موسیقی انواع گوناگون دارد که شنیدنِ آوازِ هر آله لذت خاص خود را دارد، اما سه تار که از جمله آله‌های کهن موسیقی شرقی است، با صدای ظریف و دلنشین اش به دلها چنگ زده و همه را مسحور می‌کند. خلیل گداز سه تار نواز محبوب و معروف کشور، استاد بی بدیل هنر موسیقی کشور که با نواختن سه تار معجزه می‌آفریند، بخاطرعشق و علاقه بیش از حد او به سه تار، تمام زندگی اش را وقف تلاش و دقت در هنر موسیقی و آموزش شاگردان کرده است و به همین علت توانسته است در آسمان هنر موسیقی کشور، ستاره‌ی پر درخشش باشد. مصاحبه یی را با این استاد موفق کشور ترتیب داده ام امید مورد علاقۀ شما هنردوستان قرار گیرد.
پ: پیش از اینکه به سوالات شما جواب بگویم، گرم ترین سلام هایم را به همه هم میهنان و خوانندگان نشریه پامیر تقدیم می‌دارم. ابتدا که رو به موسیقی آوردم، آشنایی با نوشتن نوته سرهای موسیقی را نزد مرحوم استاد محمد، مشهور به سلطان رباب در کشور آغاز کردم و بعداً یکی از شاگردان مرکز آموزش موسیقی هندی درکابل، نزد استاد عرفان محمد خان به مدت ۶ سال مصروف یادگیری موسیقی و اجرای برنامه نیز بودم و تا بدست آوردن دیپلوم ماستری ادامه دادم. برای همه هنرمندان و هنر دوستان موسیقی معلوم است که رسیدن به عمق مسآله کاریست بسا دشوار و بخاطر رسیدن به هنر تنها عشق نیاز است. بالاخره نزد استاد بزرگوارم استاد امجد علی خان شاگرد شدم و حال شاگرد و پیرو سنابنگاش‌گرانه هستم.
س: درمورد کیفیت آواز ستار برای ما و همشهریان عزیز بگویید!
پ: عرض کنم که آواز ستار شرین است و در ستار ما همه ستار نوازان از " میند " استفاده می‌کنیم که در دگر آلات موسیقی مانند: رباب، تنبور، ویلون، سرود، گیتار، بکار برده نمی‌شود و تمام صداهای که از حنجره یک انسان بیرون می‌شود، از تار ستار با استفاده از تکنیکهای مانند میند، گمگ، سوت، چآنگ، ترین تنگ زمزمه و غیره آواز‌ها از ستار بکار برده می‌شود که مزه و کیفیت صدای ستار را بالا می‌برد و به همین خاطر ستار، شاهِ آلات موسیقی شناخته شده است.
س: کنسرت‌های که شما اجرا نمودید در کدام کشورها بوده است؟
پ: در کشور هند، برنامه‌های ستار نوازی زیادی داشته ام و جوایز فراوان بدست آورده ام،
مانند " جایزه ترافی از ارکسترهای شلپی پرسات سال ۱۹۹۲ دهلی جدید" ، سویت‌فنگر یعنی پنجه شرین از" مرکز موسیقی کلا چایا شهر پونه مارشت هند در سال ۱۹۹۵" و جایزه ترافی از شهر بنارس "در جشنواره موسیقی گنگا ماسوف در سال ۱۹۹۶ " و در سال ۱۹۹۸ در کشور آسترالیا "برنامه‌های درشهرهای ملبورن، ادیلیت، برسبن، شهر پرت، سدنی " تقدیرنامه و جوایز بدست آوردم و چندین مرتبه برنامه‌های در کشور امریکا، کانادا، جرمنی، هالند، اتریش، سویدن و شهرلندن داشته ام و تقدیر نامه‌های از انجمن مکتب فردوسی شهر لندن، جرمنی، کانادا و امریکا نیز بدست آورده ام.
س: جناب استاد تا به حال چند البوم از کارهای هنری تان داشته اید؟
پ: در مورد البوم‌های ستار ام باید بگویم که، اولین البومم، آهنگ‌های مرحوم احمد ظاهر است. بعد ارمغان و باز، نوای ستار و کوه آسمایی کابل که این البوم‌ها همه شامل نغماتی از کشور ما افغانستان می‌باشد و البوم دیگری شامل پارچه‌های راگ مانند کروانی راگ و در اتن گت رضاخانی در لی مده لی تینتال نواخته شده است.
س: وضع موجود موسیقی کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
پ: وضع موسیقی کشورم رو به بهبود است، جوانان تلاش دارند تا خوبتر اجرا کنند و در بین نسل جوان امیدواری‌های زیادی دیده می‌شود وکارهای بعضی از آنها که بخاطر آموزش موسیقی تلاش دارند، قابل تمجید است.
س: جناب استاد، به نواختن کدام آله‌های موسیقی دیگر دسترسی دارید؟
پ: تا اندازه‌ی به نواختن هارمونیه، رباب، تنبور و ماندولین دسترسی دارم.
س: اولین اجرای که در رادیو و تلویزیون افغانستان داشته اید، کدام سال و کدام پارچه بود؟
پ: ممکن سال ۱۳۶۲ بوده باشد، اولین پارچه که در تلویزیون ملی ثبت نمودم، پارچه کلاسیک در تال تین تال و راگ کماچ بود که در قسمت طبله، استاد عارف مرا همکاری می‌کرد.
س: فعلن در کدام کشور بسر می‌برید و مصروف چه فعالیت‌های هنری و فرهنگی هستید؟
پ: فعلن در شهر ملبورن کشور ٱسترالیا زندگی می‌کنم و مصروف تدریس موسیقی و اجرای برنامه‌های ستار نوازی هستم و به همین منظور، سفرهای در داخل ٱسترالیا، اروپا، کانادا، امریکا و هندوستان دارم.
س: از دیدگاه شما، برای اینکه یک آهنگ به یک پارچه ماندگار مبدل شود باید چی چیز‌های در ترکیب و ساخت آن مد نظر گرفته شود؟
پ: برای ماندگاری یک پارچه آهنگ، فهم موسیقی، تمرینات خاص موسیقی که شامل آگاهی از لی و شناخت دقیق سر نوتها موسیقی و ترکیب کردن نوتها به شکلی که موزون بودن آن سر جایش قرار بگیرد، ضروراست.
((سهیلا سادات))